Δεν έχουν περάσει ούτε δύο χρόνια από τότε που η Toyota ξεπερνούσε την προβληματική General Motors για να γίνει η μεγαλύτερη αυτοκινητοβιομηχανία παγκοσμίως. Πλέον, το νέο της αφεντικό, ο Ακιο Τογιόντα, ανιψιός του ιδρυτή της εταιρείας, υποστηρίζει ότι ίσως η εταιρεία βρίσκεται σε έναν φαύλο κύκλο καθοδικής πορείας.
Παρόλο που κάποιοι εκ των ανταγωνιστών της, όπως η Volkswagen και η Hyundai, έχουν καταφέρει να βγουν από το αντίξοο προηγούμενο έτος σχετικά αλώβητες, το μερίδιο της Toyota είτε έχει μειωθεί είτε παραμείνει σταθερό σε όλες τις περιοχές όπου δραστηριοποιείται εκτός της Ιαπωνίας, μιας αγοράς που έχει αρχίσει την πτώση της πολύ πριν από το ξέσπασμα της κρίσης. Το δυσάρεστο συμπέρασμα είναι ένα: οι αντίπαλοι της Toyota κατάφεραν να καλύψουν τη διαφορά.
Οι δηλώσεις–συναγερμός του κ. Τογιόντα φαίνεται να έχουν παρακινηθεί από την ανάγνωση του «How the mighty fall», του βιβλίου του Αμερικανού συγγραφέα Τζιμ Κόλινς, το οποίο προσδιορίζει τα πέντε στάδια της εταιρικής παρακμής. Ο κ. Τογιόντα θεωρεί ότι η Toyota βρίσκεται στο τέταρτο στάδιο, όπου οι εταιρείες φαίνεται να έχουν ακόμα την τύχη στα χέρια τους. Ωστόσο, η μετάβασή τους από τη μια στρατηγική θεωρούμενης «ασημένιας σφαίρας» στην άλλη, επιταχύνει την έλευση της τύχης που θέλουν να αποφύγουν. Η στρατηγική της «ασημένιας σφαίρας» αποτελεί μια μεταφορά για μια μοναδική λύση που λύνει ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα.
Στα τέλη της δεκαετίας του ’90, οι Hewlett–Packard και Motorola αντιμετώπισαν το σημαντικό πρόβλημα της προσαρμογής στην άνοδο του Διαδικτύου. Και οι δύο εταιρείες προσέλαβαν διευθυντές που δεν είχαν καμία σχέση με το χώρο και προχώρησαν σε κατ’ επανάληψιν αναδιαρθρώσεις. Η HP προσέλαβε τον Μαρκ Χαντ, ο οποίος απέφυγε το παιχνίδι των εξαγορών και αλλαγής στρατηγικών και επικεντρώθηκε στη λειτουργική αποδοτικότητα, τις οικονομικές επιδόσεις και τους πελάτες. Αντιθέτως, η Motorola δεν έχει ακόμη καταφέρει να συνέλθει από τις συνέπειες του σπασίματος της τηλεπικοινωνιακής φούσκας του 2000-01, με την αξία της σήμερα να βρίσκεται στο ένα έκτο από ό, τι ήταν στο απόγειό της.
Η Toyota μπορεί και αυτή να μάθει από τα λάθη άλλων αυτοκινητοβιομηχανιών, όπως αυτό που υπέστη η Ford πριν από μία δεκαετία υπό την ηγεσία του Τζακ Νασέρ. Ο κ. Νασέρ επιχείρησε να μεταμορφώσει το προφίλ της εταιρείας με ένα κρεσέντο εξαγορών, πληρώνοντας τεράστια ποσά για τις Volvo και Land Rover. O κ. Νασέρ απέτυχε όμως, και η Ford απομακρύνθηκε από τον κύριο στόχο της: την κατασκευή αξιοπρεπών και όσο το δυνατόν αποδοτικότερων οχημάτων. Κάτι που απολαμβάνει πλέον η Ford, υπό τη λιγότερο μεν συναρπαστική αλλά σταθερότερη ηγεσία του Αλαν Μάλαλι.
Η Toyota έχει μια καλή ευκαιρία να διορθώσει την κατάσταση. Εχει ένα αφεντικό που γνωρίζει τι πάει λάθος – δηλαδή ότι έθεσε σε κίνδυνο την παλιά κορυφαία φήμη της εταιρείας για ποιότητα στο βωμό της μαζικής παραγωγής, παραβλέποντας τις ανάγκες των καταναλωτών. Η προσπάθεια διόρθωσης έχει ήδη ξεκινήσει. Η ποιότητα και η αξιοπιστία έχουν επιστρέψει, και πλέον χρειάζεται να δημιουργήσει συναρπαστικότερα και καινοτόμα αυτοκίνητα.
(ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 12/12/2009)